1/5000 ve 1/1000 İmar Planı Arasındaki Fark Nedir? Süreç ve Açıklamalar

1/5000 ve 1/1000 İmar Planı Nedir?

Türkiye’de planlama sistemi, şehirlerin yapılaşma düzenini ve plan kararlarını farklı ölçekli planlarla düzenler. Bu plan türlerinden en yaygın olanlar 1/5000 nazım imar planı ve 1/1000 uygulama imar planıdır.

• 1/5000 Nazım İmar Planı: Kentin genel gelişim yönünü, ana kentsel kararları ve kullanım alanlarını gösterir. Büyük ölçekte kararlar içerir.

• 1/1000 Uygulama İmar Planı: Parsel bazında yapılaşma koşullarını, yapı adaları, yol-çekme mesafesi, emsal, parsel sınırları gibi ayrıntıları belirler. Vatandaşın ruhsat ve inşaat sürecini doğrudan etkiler.

1/5000 ve 1/1000 Plan Arasındaki Temel Farklar

Genel Karakter ve Amaç

• 1/5000 plan daha geniş kapsamlıdır; kentin ana iskeletini, yapılaşma eğilimlerini ve yönelimlerini belirler. Büyük ölçekli kararları içerir.

• 1/1000 plan ise parsel bazlı karar verir; yerleşim düzeni netleşir, hangi parsel ne amaçla kullanılacağı, inşaat koşulları belgeye dökülür.

Ne Zaman Her Biri Gerekli?

• Mevcut şehir planının genel yapısı değişmeyecek ama plan kararlarında güncelleme yoksa, 1/5000 plan önceliklidir.

• Eğer arsanızda inşaat yapmak, emsal, yapı adası veya sınırlar gibi detaylar gerekiyorsa, 1/1000 planın kesinleşmiş olması zorunludur.

Vatandaş İçin Etkisi

• Bir parselde 1/5000 plan onaylı ama 1/1000 uygulama planı yoksa, imar durumu çıkmaz, ruhsat alınamaz. Çünkü uygulamaya geçilmemiştir.

• 1/1000 plan onaylı olduğunda arsa üzerinde inşaat, parsel bölünmesi, ruhsat gibi işlemler yapılabilir.

Süreç / Ne Yapmalı?

Eğer arsanız varsa ve plan durumu hakkında emin değilseniz:

1. Belediyeden plan paftaları isteyin — 1/5000 ve 1/1000 planları kontrol edin.

2. Parsel numaranız ile plan durumu sorgulayın — 1/1000 plan onayı veya askı durumu var mı öğrenin.

3. Eğer 1/1000 plan yoksa veya plan askıda/yeni hazırlanıyorsa, projenizi planlama ofisine yönlendirin.

4. Mevcut plan kararları beklentinizi karşılamıyorsa plan değişikliği ya da revizyon talebi değerlendirin.

Sonuç

1/5000 ve 1/1000 planlar bir şehir planlamasının iki temel halkasını oluşturur.
1/5000 plan, büyük resmi belirler; 1/1000 plan ise arsanızı doğrudan etkiler.
Her iki planın da doğru şekilde yürürlükte olması, yatırımınız ve yapınız için kritik önemdedir.